ศูนย์ควบคุมระบบประสาท
ศูนย์กลางของระบบประสาทอยู่ที่สมองและไขสันหลัง ซึ่งเกิดการเปลี่ยนแปลงมาจากนิวรัลทิวบ์ ในระยะเอ็มบริโอ ซึ่งมีลักษณะเป็นหลอดยาว
พาดไปตามแนวสันหลังส่วนหน้ามีการเจริญและพัฒนาไปมาก มีการพองออกเจริญเป็นสมองส่วนท้ายมีการพัฒนาไม่ได้มากนักและเจริญ
ไปเป็น ไขสันหลัง ทั้งสมองและไขสันหลังทั้งสมองและไขสันหลังมีเยื่อหุ้มอันเดียวกันเยื่อหุ้มนี้เรียกว่าเยื่อหุ้มสมองระหว่างกระดูกกะโหลก
ศรีษะกับเยื่อหุ้มสมองชั้นนอกมีช่องหรือโพรงเรียกว่าช่องเหนือชั้นดูราช่องนี้เป็นที่อยู่ของเส้นเลือดอาร์เทอรีเส้นใหญ่เข้าสู่สมองด้วยระหว่าง
เยื่อหุ้มสมอง ชั้นนอกและเยื่อหุ้มสมองชั้นกลางมีช่องที่เรียกว่า ช่องใต้ชั้นดูราในช่องนี้มีเส้นเลือดเวนอยู่โดยเฉพาะอย่างยิ่งเส้น
ที่ทอดมาตามร่องระหว่างสมอง ส่วนซีรีบรัมซีกซ้ายและขวาระหว่างเยื่อชั้นกลางและเยื่อชั้นในไม่ได้อยู่ติดกันทีเดียวแต่จะมีช่องซึ่ง
เรียกว่าช่องใต้ชั้นอะแรชนอยด์ บรรจุน้ำเลี้ยงสมองและไขสันหลังไหลเวียนติดต่อกันได้ตลอดน้ำเลี้ยงสมองและไขสันหลังสร้างมาจาก
เส้นเลือดฝอยบริเวณโพรงสมองและไหล ติดต่อกับระบบหมุนเวียนเลือดด้วยโดยทำหน้าที่ในการหล่อเลี้ยงสมองและไขสันหลังให้ชุ่มชื้น
อยู่เสมอและให้ อาหาร แก๊สออกซิเจนแก่เซลล์ประสาทใน ขณะเดียวกันก็ถ่ายเทของเสียออกจากเซลล์ประสาทด้วยถ้าหากช่องที่ติดต่อ
ระหว่างโพรงสมองหับไขสันหลังอุดตันจะทำให้เกิดการคั่งของน้ำใน โพรงสมอง ถ้าเป็นในเด็กจะทำให้สมองไม่เจริญเติบโต เนื่องจากถูกน้ำกดสมองไว้และดันให้กระโหลกศรีษะขยายขึ้นทำให้หัวโตมากเรียกว่าเป็นโรคน้ำคั่งในสมองถ้าไม่รีบเจาะน้ำออก
เด็กจะตายในเวลาไม่นานนัก ถ้าหากเป็นในผู้ใหญ่จะทำให้เกิดการปวดศรีษะอย่างมาก สมอง สมองเป็นส่วนของระบบประสาทที่มีความ
ซับซ้อน มากที่สุดสมอง ของสัตว์มีกระดูกสันหลัง อยู่ในกระโหลกศรีษะ ชั้นนอกมีสีเทามีที่อยู่ของตัวเซลล์ซึ่งไม่มีเยื่อไมอีลินหุ้ม ส่วนชั้นในเป็นสีขาวเป็นที่อยู่ของเส้นประสาทที่แยกออกจากเซลล์ประสาท และมีเยื่อไมอีลินหุ้มอยู่ด้วยสมองของสัตว์มีกระดูกสันหลัง
แบ่งออกเป็น 3 ส่วนคือ สมองส่วนหน้า สมองส่วนกลาง และสมองส่วนท้ายสมองส่วนหน้าของสัตว์มีวิวัฒนาการสูงจะมีความเจริญมาก
และมีขนาดใหญ่มากด้วย แต่สมองส่วนกลางของสัตว์ที่มีวิวัฒนาการสูงจะมีขนาดเล็กลง
สมองส่วนหน้า 
ออลแฟกทอรีบัลบ์  เกี่ยวกับการดมกลิ่น ในคนสมองส่วนนี้ไม่ค่อยเจริญ  ซีรีบรัม    เกี่ยวกับความคิด ความจำเชาว์ปัญญาและทำหน้าที่
เป็นศูนย์กลางควบคุมการทำงานด้านต่างๆได้แก่ การรับสัมผัส การพูด การรับรู้ภาษา การมองเห็น การรับรส การได้ยิน การดมกลิ่น  การทำงานของกล้ามเนื้อ  ทาลามัส   เป็นศูนย์รวบรวมกระแสประสาทที่ผ่านเข้าออกแล้วแยกกระแสประสาทส่งไปยังสมองที่เกี่ยวข้องกับ
กระแสประสาทนั้น  ไฮโพทาลามัส    ควบคุมอุณหภูมิของร่างกายควบคุมการเต้นของหัวใจ และความดันเลือดควบคุมความต้องการ
พื้นฐานของร่างกาย เช่น น้ำ อาหาร การพักผ่อน และความต้องการทางเพศสร้างฮอร์โมนประสาทหลายชนิดมาควบคุมการหลั่งฮอร์โมน
ของต่อมใต้สมองส่วนหน้า
สมองส่วนกลาง 
ออปติกโลบ  ควบคุมการเคลื่อนไหวของนัยน์ตาทำให้ลูกนัยน์ตากลอกไปมาและควบคุมการปิดเปิดของรูม่านตาในเวลาที่มีแสงสว่าง
เข้ามากและน้อย ในคนจะมีขนาดเล็ก 
สมองส่วนท้าย 
ซีรีเบลลัม  ประสานความเคลื่อนไหวของร่างกายให้ราบรื่น สละสลวย และเที่ยงตรงทำให้สามารถทำงานที่ละเอียดอ่อนและทำหน้าที่ควบคุม
การทรงตัวของร่างกายให้เป็นปกติอยู่ได้ พอนส์    ควบคุมการเคี้ยว การหลั่งน้ำลายและการเคลื่อนไหวของใบหน้า ควบคุมการหายใจ เป็นทางผ่านของกระแสประสาทระหว่างซรีบรัมกับซีลีเบลลัมกับไขสันหลัง  เมดัลลาออบลองกาตาควบคุมเกี่ยวกับการทำงานแบบอัตโนมัติ ได้แก่ ควบคุมการเต้นของหัวใจ ควบคุมการหายใจ ควบคุมความดันเลือด ควบคุมการกลืน การจาม การสะอึก การอาเจียน 

ขึ้นไปด้านบน