ระบบกล้ามเนื้อ

 

ระบบกล้ามเนื้อ

กล้ามเนื้อ เป็นตัวที่ทำให้เกิดการเคลื่อนไหวโดยทำงานร่วมกับระบบกระดูก กล้ามเนื้อแบ่งออกเป็น 3 ชนิด คือ
       1. กล้ามเนื้อลาย กล้ามเนื้อชนิดนี้ มีลักษณะสำคัญคือเส้นใยมีลายตามขวาง มัดกล้ามเนื้อ ยึดเกาะอยู่กับกระดูก การทำงาน อยู่ภายใต้การควบคุมของจิตใจ เช่นกล้ามเนื้อที่แขน ขา หน้า และลำคอ เป็นต้น  เมื่อศึกษาโครงสร้าง โดยละเอียดของกล้ามเนื้อพบว่าประกอบด้วย เส้นใยกล้ามเนื้อ จำนวนมากมาย แต่บะเส้นใยจะพบว่า เส้นหรือแถบ ที่จากและทึบสลับกันไปโดยตลอด แต่ละแถบมีชื่อเฉพาะไป คือ A band , H band , I band , Z line ระหว่าง Z line
หรือเส้น z เรียกว่า ซาร์โคเมียร์ ทำหน้าที่ในการหดตัว เมื่อซาร์โคเมียร์หลายๆซาร์โคเมียร์ หดตัวก็เป็นผลให้มัด กล้ามเนื้อมัดนั้นหดตัวขึ้น มัดกล้ามเนื้อเกิดจากเซลล์กล้ามเนื้อแต่ละเซลล์รวมกันเข้าโดยเยื่อหุ้ม เยื่อนี้เรียกว่า เอ็นโดไมเซียม กลุ่มเซลล์ที่อยู่ภายในเยื่อเอนโดไมเซียมรวมเข้าด้วยกัน โดยมีเยื่อหุ้มเรียกเยื่อหุ้มนี้ว่า เพริไมเซียม เกิดเป็นกล้ามเนื้อมัดใหญ่ขึ้นแล้วแต่ละมัดภายในเพริไมเซียมจะรวมกันเป็นมัดใหญ่โดยมีเยื่อเอพิไมเซียมหุ้มอีกชั้นหนึ่ง และยังช่วยยึดให้มัดกล้ามเนื้อยึดติดกับกล้ามเนื้อมัดอื่นๆ ด้วย  
       เยื่อหุ้มเอพิไมเซียมที่อยู่ปลายมัดกล้ามเนื้อเป็นเอ็นที่เรียกว่าเทนดอนทำหน้าที่ยึดกล้ามเนื้อให้ติดกับกระดูกเพื่อให้ เกิดการเคลื่อนไหวได้เอ็นบางตำแหน่งจะแบนเป็นแผ่นเรียกว่าพังผืดที่เยื่อหุ้มกล้ามเนื้อระดับต่างๆนี้จะเป็นทางผ่านของ เส้นเลือดและเส้นประสาทที่มาเลี้ยงกล้ามเนื้ออีกด้วย ภายในเส้นใยกล้ามเนื้อหรือเซลล์กล้ามเนื้อประกอบด้วย โปรตีน สำคัญ 2 ชนิด คือแอกทิน และไมโอซิน เรียงตัวกันเป็นเส้นใยเรียกว่า ไมโคฟิลาเมนต์ A band เกิดจากโปรตีนชนิด ไมโอซิน แถบนี้จะเป็นสีเข้มส่วน I band เกิดจากโปรตีนชนิด แอกทิน แถบจะเป็นสีจางกว่า เซลล์กล้ามเนื้อมีท่อล้อมรอบ อยู่มากดรียกว่าซาโคพลาสมิกเรทิคิวลัม ท่อนี้มีทั้งตามยาวและตามขวางของเซลล์กล้ามเนื้อเรียกท่อนี้ว่า ทีทิวบ์ ซึ่งทำหน้าที่หล่อเลี้ยงเซลล์กล้ามเนื้อรวมทั้งมีพวกไอออนของสารเช่น  คำอธิบาย: http://www.chaiwbi.com/2553student/m5/d5102/wbi/535112/200/102.gif ช่วยในการทำงานของเซลล์กล้ามเนื้อ การอธิบายการหดกล้ามเนื้ออธิบายโดยโมเดล อินเตอร์ดิจิเตติ่งฟิลาเมนต์ โดยที่ใยกล้ามเนื้อแต่ละใย มีการเรียงตัว ของโปรตีนแอกทินและไมโอซินเหลื่อมซ้อนกันโปรตีนไมโอซินมีส่วนที่ยื่นออกมาด้านข้าง มีลักษณะเหมือนใบพาย เรียกว่า ครอสบริดจ์ ส่วนโปรตีนแอกทินไม่มี เมื่อกล้ามเนื้ออยู่ในสภายพักครอสบริดสจ์ของโปรตีนไมโอซินจะไม่ติด กับโปรตีนแอกทิน การทำงานของกล้ามเนื้อจึงเป็นการหดตัวโดยขณะที่หดตัวจะเกิดแรงดึงที่ปลายมัดกล้ามเนื้อทำให้ อวัยวะที่อยู่ปลายมัดกล้ามเนื้อเคลื่อนไหวตามได้ จึงทำให้เกิดการเคลื่อนไหวและเคลื่อนที่การเคลื่อนไหวต้องอาศัยการ ทำงานของกล้ามเนื้อเป็นคู่ๆและจะทำงานตรงกันข้ามคือกล้ามเนื้อมัดหนึ่งหดตัว กล้ามเนื้ออีกมัดหนึ่งจะคลายตัว กล้ามเนื้อที่กดตัวและทำให้ส่วนของร่างกายงอเข้าด้านใน เรียกว่า กล้ามเนื้อเฟกเซอร์ ทำให้มีข้อมืองอเข้าด้านใน กล้ามเนื้ออีกชนิดหนึ่งคือกล้ามเนื้อเอกเทนเซอร์เมื่อหดตัวแล้วทำให้ส่วนของร่างกายเหยียดออกไปทั้งกล้ามเนื้อ เฟลกเชอร์และกล้ามเนื้อเอกเทนเซอร์จะทำงานร่วมกันเสมอ และการทำงานจะเป็นลักษณะตรงกันข้ามซึ่งเรียกการ ทำงานแบบนี้ว่าแอนทาโกนิซึม 
2. กล้ามเนื้อเรียบ เป็นกล้ามเนื้อที่ไม่มีลายตามขวางเซลล์กล้ามเนื้อมีรูปร่างเป็นรูปกระสวย กล้ามเนื้อเรียบทำงาน อยู่นอกอำนาจจิตใจ ถูกควบคุมโดยระบบประสาทอัตโนวัติ 
3. กล้ามเนื้อหัวใจ กล้ามเนื้อหัวใจมีลายคล้ายกล้ามเนื้อลาย การทำงานอยู่นอกอำนาจจิตใจ กล้ามเนื้อหัวใจทำงาน หนักสุดเนื่องจากต้องทำงานไปตลอดชีวิตของเจ้าของไม่มีกาหยุดเลย

ขึ้นไปด้านบน